Al sinds de jaren ’80 is er een nauw verband tussen Ierland en de onderzoeksgroep ‘Plant Ecology and Nature Conservation’ van de Wageningen Universiteit. Meerdere PhD kandidaten zijn er gepromoveerd op proefschriften over Ierse venen. In 2020 is er een nieuw project van start gegaan onder leiding van Matthijs Schouten en Juul Limpens. Samen met Jasper Steenvoorden als onderzoeker gingen zij in september 2021 op pad om de exacte locaties van vegetatiekarteringen terug te vinden die tussen 1978 en 1984 door Matthijs gemaakt werden. Die karteringen van meer dan 40 jaar geleden zouden dan kunnen worden herhaald om te analyseren of de vegetatie sedert die tijd is veranderd door klimaatverandering of door menselijke invloed op veensystemen. De exacte identificatie van de locaties moest gebeuren aan hand van oude gegevens op papier: gekarteerde vegetatiepatronen en getekende transecten - én het geheugen van Matthijs (GPS was in de jaren 1970 nog niet beschikbaar). Tenminste een deel van ruim twintig gekarteerde plekken zou toch herkenbaar moeten zijn?
Die verwachting werd overtroffen: het lukte om een groot deel van de locaties terug te vinden (hierbij was een drone van grote betekenis). Uit het onderzoek van Jasper blijkt inderdaad dat de vegetatie significant is verdroogd in de periode 1978–2021: bulten (hoge en droge micro-topografische landschapsvormen) hebben zich in veel karteringen uitgebreid ten koste van poelen en slenken (laaggelegen en natte micro-topografische landschapsvormen). Dit is ook het geval bij karteringen die zich bevinden in de meest natte, centrale delen van veengebieden. Dat is een indicatie voor veranderingen van het ecosysteem. Deels is dit toe te schrijven aan menselijk handelen want een aantal van de gebieden in beïnvloed door drainage en/of beplanting met naaldbomen. Echter, ook in terreinen waar weinig of geen menselijke invloed is voor te stellen, blijkt er in de vegetatie aanwijzingen te zijn voor verdroging. Dat wijst erop dat klimaatverandering invloed heeft op de Ierse veensystemen. Publicatie:
https://www.researchgate.net/publication/365890089_There_and_back_again_Forty_years_of_change_in_vegetation_patterns_in_Irish_peatlands
Na dit onderzoek is Jasper zich nu meer gaan focussen op het gebruik van drones om de vegetatie-patronen van de Ierse venen in kaart te brengen en te monitoren. Hiermee hoopt hij dat hij het detailniveau van de kaarten van Matthijs kan koppelen aan een groter gebied, om zo meer te kunnen zeggen over veranderingen op de schaal van een heel veen. Hij hoopt deze veranderingen ook te kunnen koppelen aan omgevingsfactoren en functies van het veen. Bovendien wil hij een breed toepasbare methode ontwikkelen om venen met behulp van drones in kaart te brengen. Hiermee kan de voortgang en het succes van restauratie hopelijk nauwkeuriger gemeten worden.